زندانیان ایرانی در ترکمنستان به کشور بر می‌گردند/ تسهیل سفر ایرانی‌ها به قرقیزستان/ امیدواری به گشایش گازی با آسیای میانه و قفقاز

به گزارش خبرنگار گروه بین الملل خبرگزاری آنا، غلامرضا باقری مقدم درباره این سفر گفت: «همسایگان حلقه اول اولویت سیاست خارجی هر کشوری است و هم به لحاظ ژئوپولتیکی و هم از نظر ژئواکونومیک مورد توجه هستند.»

سفر محمد جواد ظریف رسما از روز یکشنبه عصر آغاز و به ترتیب شامل کشورهای ترکمنستان، گرجستان و قرقیزستان می شد.

باقری مقدم می‌گوید: «این سفرها را که برای آقای ظریف طراحی شده بودند در ادامه سفرهای ایشان برای تعمیق همکاری‌های نزدیک و پیوندهای بین ایران و این کشورها صورت پذیرفت و با توجه به اعلام سال جدید به عنوان سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال، دکتر ظریف ترجیح دادند در این سفر هیاتی از بخش خصوصی و دولتی ایشان را همراهی کنند و در راستای ایفای نقش وزارت امور خارجه در عملیاتی کردن شعار سال جاری، بازی کنند. خوشبختانه در این سفر با توجه به همایش هایی که در هر سه کشور برگزار شد و ارتباطات نزدیکی که بین تجار با کشورهای ترکمنستان، گرجستان و قرقیزستان ایجاد شد، سرمایه های جدیدی برای توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایجاد شده و در عرصه بانکی تفاهمات خوبی میان نماینده بانک مرکزی کشورمان با بانک های مرکزی این سه کشور حاصل شد.»

توافق‌های بانکی در راه است

این دیپلمات ارشد ایرانی می‌افزاید: «تا روابط بانکی عادی نشود و مشکلات و موانع همکاری‌های بانکی از میان برداشته نشود، تلاش‌های ما برای رسیدن به حجم مطلوب تجاری میان کشورمان با سایر کشورها نتیجه بخش نخواهد بود. بر این اساس در اولویت همکاری‌های ما حذف موانع بانکی و عادی سازی روابط بانکی بین ایران و این کشورها قرار گرفت. خوشبختانه یادداشت تفاهمی در ترکمنستان آماده کردیم. همچنین تلاش‌هایمان از گذشته به نتیجه رسید و در قرقیزستان نیز سندی آماده شد که انشالله بزودی بین مقامات بانک مرکزی دو کشور به امضا خواهد رسید.»

دستور برای آزادی زندانیان ایرانی

وی به دیگر ابعاد تور آسیایی ظریف پرداخت و گفت: «این سفر از نظر اجتماعی نیز دارای اهمیت بود. در سفر به دو کشور ترکمنستان و گرجستان که ما تعدادی ایرانی زندانی داشته‌ایم، در گفت‌وگوها قرار شد که زندانیان بر اساس قراردادهای توافق و امضا شده میان دو کشور تبادل شوند و هر کدام به ادامه محکومیت خودشان در کشورهای خودشان ادامه دهند. در این خصوص در ترکمنستان به جمع‌بندی روشن رسیدیم و به صورت مرحله‌ای مقرر شد که ما اقدامات لازم را برای آزادی و تبادلات زندانیان به عمل آوریم. در گرجستان نیز رئیس‌جمهوری این کشور در پاسخ به درخواست ظریف برای مبادله زندانیان قول مثبت داده‌اند و دستور فراهم آوردن مقدمات کار را به همکارانشان دادند.»

باقری مقدم ادامه داد که «خوشبختانه به لحاظ شرایط مساعدی که پس از برجام در کشور ما حاصل شده، فضای مناسب همکاری‌های بین‌المللی فراهم آمده و اشتیاق کشورها در این عرصه با کشورمان فراوان شده و در این سفر نیز دیدیم همایش‌های اقتصادی که پیشنهاد برگزاری آن را دادیم مورد استقبال این کشورها قرارگرفت و به‌صورت جدی شرکت‌های بزرگ‌شان و مقامات دولتی اقتصادی‌شان برای تحکیم همکاری‌های اقتصادی و توسعه همکاری‌های تجاری بین دو کشور فعالانه وارد عمل شدند.»

اهمیت کشورهای همسایه برای ایران

وی در پاسخ به سوالی درباره دلایل انتخاب این سه کشور برای این دور از سفرهای آسیای میانه ظریف عنوان کرد: «به‌صورت اصولی ایجاد و تعمیق رابطه با همسایگان اولویت سیاست خارجی ایران است و در هر سفر چند کشور در برنامه قرار می‌گیرد یا مقامی از این کشورها به ایران دعوت می‌شوند. بعضی از این سفرها به صورت رفت و آمد صورت می‌گیرد و البته این اولین بار نیست که آقای ظریف به بعضی کشورهای منطقه سفر می‌کند و در آینده نیز سفرهایی خواهند داشت؛ چنانچه تاجیکستان نیز آقای ظریف را دعوت کرده و در حال برنامه ریزی برای این سفر هستیم. ازبکستان نیز از ایران دعوت کرده و امیدواریم در برنامه‌های وزیر امور خارجه کشورمان گنجانده شود و این سفر به معنای غفلت از سایر کشورها نیست و بر اساس برنامه ایران و زمان مناسب کشورهای مقصد، این سفرها انجام می شود.»

با راحتی بیشتر به قرقیزستان بروید

مدیر کل کشورهای مشترک المنافع همچنین به بحث تسهیل سفر اتباع ایرانی به قرقیزستان پرداخت و خبر داد: «در سفری که رئیس‌جمهور به این کشور داشتند، گفت‌و‌گوهایی را در این زمینه انجام و قرار شد طرف مقابل تسهیلاتی برای سفر گردشگران ایرانی به قرقیزستان فراهم کند و از بسیاری مدارک که پیش از این متقاضی باید طی می‌کرد صرف نظر شده است؛ از جمله دیگر لزومی به ارائه دعوت‌نامه از کشور مقصد وجود ندارد و‌همین که به سفارت کشور مذکور مراجعه کند طی سه تا پنج روز ویزای او صادر می‌شود و می‌تواند بین پانزده روز تا یک ماه در کشور میزبان اقامت داشته باشد.»

این دیپلمات ارشد ایرانی درباره مذاکرات ترانزیت و‌ حمل و نقل جاده‌ای نیز گفت: «آقای تقی‌زاده معاون وزیر راه و شهرسازی همراه هیأت بودند و مذاکرات خوبی را با طرف ترکمنی انجام دادند. دیدگاه روشنی درباره تسهیل این روند وجود دارد و امیدواریم در آینده نزدیک در این راستا گشایشی انجام شود.»

حل مشکل رانندگان ایرانی در ترکمنستان

وی تاکید کرد: «بسیاری از زندانیان ایرانی در ترکمنستان رانندگان هستند که امیدواریم با این تفاهم صورت گرفته تعدادی از این افراد به کشور بازگردند. همچنین پیشرفت خوبی در رابطه با کامیون‌‌داران و حمل و نقل جاده ای در قرقیزستان صورت گرفت. پیش از این وقتی رانندگان ایرانی در قرقیزستان ویزا می‌گرفتند یک بار در سال و‌ هر بار برای یک ماه می‌توانستند ویزا بگیرند و این برای ترانزیت ما مشکل ایجاد کرده بود و مشکل دریافت ویزا و‌ پرداخت مبالغ زیادی باعث انتقاد رانندگان شده بود که در این سفر قرار شد که در آینده بسیار نزدیکی طی یادداشتی اعلام کنند که هر 6 ماه یکبار ویزا صادر شود و ویزاها کثیرالورود باشد تا مشکلی برای رانندگان ایرانی پیش نیاید.»

نقش ایران در کرویدور مهم خلیج فارس به دریای سیاه

وی درباره کریدورهای ترانزیتی گفت: «در سفر گرجستان، موضوع کریدور خلیج فارس به دریای سیاه مورد مذاکره قرار گرفت، این کریدور یک راه بین‌المللی است که ایران، حوزه خلیج فارس و کشورهای حوزه دریای سیاه از آن بهره مند می‌شوند. کشورهای حوزه دریای سیاه یعنی اوکراین، بلغارستان و رومانی علاقه‌مند هستند که به حوزه خلیج فارس و شبه قاره دسترسی داشته باشند. ما نیز علاقه مندیم که از طریق دریای سیاه به بالکان و شرق و مرکز اروپا دسترسی داشته باشیم. در این راستا گفت‌وگوهای مقدماتی، بین مقامات ذیربط این کشورها صورت گرفته است؛ کار گام به گام در حال پیش رفتن است و امیدواریم که به زودی مذاکرات به نتیجه برسد و مسیر جدیدی برای ترانزیت کالا و خدمات ایجاد شود تا هم موجب نزدیکی بیشتر کشورها و هم همبستگی منافع بیشتر کشورها به یکدیگر، تثبیت صلح و ثبات منطقه‌ای شود.»

باقری مقدم افزود: «در قرقیزستان هم موضوع ترانزیت ریلی بین چین، قرقیزستان، ترکمنستان و ایران مورد مذاکره قرار گرفت و ما از این مسیر استقبال می‌کنیم. این مسیر هم دسترسی ما را به غرب چین آسان می‌کند. غرب چین هم یک حوزه بسیار وسیع است و در این مسیر همکاری‌های ترانزیتی ما هم با آسیای مرکزی و هم با غرب چین توسعه پیدا می‌کند.»

مذاکرات جدی گازی با ترکمنستان و گرجستان

وی به توافقات انجام شده در حوزه انرژی پرداخت و توضیح داد که «در موضوع گاز، ما هم در گرجستان و هم در ترکمنستان گفت‌وگوهایی داشتیم. در گرجستان، در گذشته محموله گازی را از ما خریداری کرده بودند اما حمل نمی کردند و مشکلاتی داشتند که تفاهم انجام شده را اجرا نمی‌کردند. در این سفر مذاکره انجام شد، خوشبختانه از وزارت نفت هم که هیاتی همراه ما بود با همتایان خود در گرجستان به تفاهم رسیدند که حداکثر تا یک ماه آینده آن تفاهم را عملیاتی کنند و انشاالله با اجرا شدن آن، فاز جدیدی از همکاری های تجاری اقتصادی بین ایران و گرجستان افتتاح خواهد شد. همچنین همین مذاکرات را ما در ترکمنستان داشتیم. می‌دانید که در ترکمنستان، شرکت گاز ما با شرکت گاز ترکمنستان بر سر میزان دریافتی گاز و کیفیت آن تفاوت نظر دارند و بر این اساس همکاری‌های گازی ما کاهش پیدا کرده است اما شرکت‌های ما در حال مذاکره برای رفع و حل و فصل این مشکل هستند اما در سوآپ گاز همچنان همکاری‌های ما ادامه دارد و نه تنها دو شرکت ما الآن در حال انجام این کار هستند بلکه چند کشور دیگر هم اظهار علاقه کرده‌اند که میزان سوآپ را با ترکمنستان افزایش دهند که مورد استقبال طرف ترکمنی قرار گرفته و امیدواریم که مذاکرات ایشان به نتیجه مثبت برسد.»

وی در پایان اظهار داشت: «مهمترین بحث آن است که حلقه همسایگان به لحاظ امنیتی، اقتصادی و فرهنگی و تاریخی برای ما بسیار اهمیت دارد و ما به طور دائم در پی تحکیم روابط با این منطقه هستیم چون منطقه ما با مشکلاتی مواجه است که دائما نیاز به مراقبت دارد و ضروی است که رفت و آمدی صورت بگیرد و به تثبیت صلح و ثبات منطقه کمک کنیم. مثلا تروریسم یکی از نقاط مشترک همکاری‌های ایران با این منطقه است. این منطقه یکی از اهداف تروریستی گروه‌های افراط گرا اعلام شده و این کشورها از این بابت نگرانی دارند. خوشبختانه ایران هم که تجربیات خوبی در زمینه مبارزه با تروریسم دارد در کنار آنها حضور دارد آمادگی دارد تجربیات خود را در اختیار این کشورها قرار دهد و در یک مکانیسم جمعی به مقابله با افراط گرایی و تروریسم بپردازد. متأسفانه بعضی کشورها نگاه کوتاه مدتی دارند و از تروریسم به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده می کنند که این بسیار خطرناک است و مطمئنا دامن خود آن کشورها را خواهد گرفت هر چند که آنها به اتکای دلارها اظهار نگرانی چندانی در این رابطه نمی کنند اما این مار در آستین پروراندن است و دیر یا زود اگر این سیاست را اصلاح نکنند و به این خطای راهبردی خود نپردازند حتما آثار زیانبار آن را تجربه خواهند کرد.»